Jakie są etapy choroby Parkinsona?
W początkowym etapie choroby Parkinsona wiodącymi objawami są zaburzenia ruchowe, które wchodzą w skład „klasycznej triady Parkinsona” (spowolnienie ruchowe, sztywność mięśniowa i drżenie spoczynkowe). Integralną cechą tego schorzenia, poza dysfunkcją motoryczną, są również objawy pozaruchowe, które często nie są rozpoznawane i odpowiednio leczone. Dotyczą nie tylko osób z zaawansowaną chorobą, ale także chorych będących w początkowych jej stadiach. Niektóre z objawów tj. depresja, zaburzenia węchu, zaparcia czy zaburzenia snu mogą o wiele lat wyprzedzać pojawienie się objawów ruchowych.
Jaki jest przebieg choroby Parkinsona?
Przebieg i objawy choroby Parkinsona są zróżnicowane. W związku z tym konieczne jest indywidualne podejście do każdego chorego, który zmaga się z tym schorzeniem. Pomimo braku możliwości usunięcia przyczyny choroby, aktualnie istnieje wiele skutecznych metod, które pozwalają zmniejszać nasilenie jej objawów. Ponadto można w znacznym stopniu poprawiać jakość życia. Początkowo pacjenci, którzy przyjmują leki zazwyczaj obserwują pozytywny efekt ich działania przez cały dzień. W zaawansowanej postaci choroby, leki działają coraz krócej i pojawiają się uciążliwe powikłania ruchowe.
Kiedy stosujemy stymulację mózgu w chorobie Parkinsona?
Jednym z warunków niezbędnych przy kwalifikacji pacjenta do stymulacji mózgu lub metod infuzyjnych (apomorfiny podawanej podskórnie i lewodopy z karbidopą podawanej dojelitowo) jest wyczerpanie możliwości terapeutycznych. Jest to definiowane, gdy stosowanie co najmniej 3 leków lub jednego przy nietolerancji innych nie przynosi optymalnego efektu.
Co to jest głęboka stymulacja mózgu (ang. Deep Brain Stimulation, DBS)?
Głęboka stymulacja mózgu to jedna z metod leczenia choroby Parkinsona o dobrze udokumentowanej skuteczności i bezpieczeństwie. DBS jest uznaną metodą również w innych zaburzeniach ruchowych, takich jak dystonia czy drżenie samoistne.
Proces kwalifikacji do leczenia tą metodą jest kilkuetapowy. Pacjent powinien być oceniony przez neurologa, który ma doświadczenie nie tylko w leczeniu zaawansowanej choroby Parkinsona, ale także w opiece nad osobami z systemem DBS. Zabieg neurochirurgiczny można rozważyć, gdy pacjent odczuwa poprawę dzięki leczeniu farmakologicznemu, ale występują tzw. stany off i/lub uciążliwe dyskinezy, które nie ustępują pomimo modyfikacji terapii.
Po wykluczeniu przeciwwskazań, operację przeprowadza neurochirurg która polega na wprowadzeniu elektrody z zastosowaniem specjalnej ramy. Zabieg DBS cechuje się niewielkim ryzykiem powikłań. Jak podczas każdej operacji mogą pojawić się komplikacje w trakcie procedury oraz we wczesnym i późnym okresie po jej zakończeniu. Podczas zabiegu wszczepia się cienkie elektrody stymulujące do głęboko położonych struktur mózgowia.
Co stymulujemy w DBS?
W przypadku choroby Parkinsona najczęściej obieranym celem jest jądro niskowzgórzowe (ang. subthalamic nucleus, STN). Możliwa jest również implantacja elektrody do wewnętrznej części gałki bladej (internal globus pallidus, Gpi) oraz jądra brzusznego pośredniego wzgórza (ventral intermediate thalamus, VIM). Wybór zależy od profilu objawów.
Jakie korzyści może odnieść pacjent po zabiegu DBS?
- skrócenie czasu trwania stanów off i stanów on z uciążliwymi dyskinezami,
- zmniejszenie nasilenia spowolnienia ruchowego, bólu, obniżonego nastroju,
- poprawa snu,
- poprawa jakości życia,
- możliwość obniżenia dawek stosowanych leków.
Kluczem do sukcesu, bez względu na etap choroby, jest ścisła współpraca lekarza i chorego. Zapoznanie się z indywidualnym profilem objawów oraz obserwacja przebiegu choroby umożliwiają wybór optymalnej terapii dla pacjenta.
Opracowała: dr n. med. Paulina Papier, pracownik Kliniki Neurologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu.
Na podstawie:
1. Bogucki A, Budrewicz S, Gajos A, Koziorowski D, Rudzińska-Bar M, Sławek J. Leczenie zaawansowanej choroby Parkinsona — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Choroby Parkinsona i Innych Zaburzeń Ruchowych. Pol Przegląd Neurol 2022.
2. Głęboka Stymulacja Mózgu W Chorobie Parkinsona Podstawowe Informacje (zaburzeniaruchowe.pl)
Powyższy tekst ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie może zastąpić profesjonalnej diagnozy czy porady. Pamiętaj: każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny. Tej zaś powinien dokonać lekarz dysponujący specjalistyczną wiedzą, doświadczeniem.
Możesz teraz łatwo zarezerwować wizytę przez nasz serwis:
W przypadku problemów zapraszamy do rezerwacji telefonicznej wizyt: 71-716-24-84. Recepcjonistka pomoże znaleźć dogodny termin oraz przygotować się do wizyty.