Zaparcie jest jedną z najczęstszych przyczyn poszukiwania porady u gastroenterologa. Dotyczy to zarówno dorosłych jak i dzieci. Należy ono do czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego. Czynników wpływających na występowanie zaparcia jest wiele, najczęstszą przyczyną wydaje się być powstrzymywanie się przez dziecko przed defekacją z obawy przed nieprzyjemnymi doznaniami lub bólem związanym z oddawaniem stolca. Mechanizm “błędnego koła” sprawia, iż coraz więcej twardego stolca gromadzi się w jelicie, co osłabia uczucie jego wypełnienia, hamuje fizjologiczny bodziec do oddania stolca, który staje się przez to jeszcze twardszy.

Jakie objawy towarzyszom zaparciom u dzieci?

Głównym objawem zaparcia jest zmniejszona częstotliwość oddawania stolca (2 lub mniej wypróżnień w tygodniu), jednak u dzieci zwłaszcza małych nie zawsze on występuje, objawy mogą występować w różnej konfiguracji. Stolce są twarde, małe, pojawia się ból przy wypróżnianiu, niechęć do korzystania z toalety, postawy retencyjne (krzyżowanie nóg, siadanie na pięcie, chowanie się w kącie by powstrzymać stolec).

Charakterystyczną cechą jest popuszczanie stolca, brudzenie bielizny. Co jakiś czas może się zdążyć wypróżnienie bardzo obfite, stolec o dużej średnicy, mogący prawie “zatykać” toaletę. Dziecko unika oddawania stolca poza domem, często nawet w domu odmawia korzystania z toalety lub nocnika. Najbardziej niepokoi rodziców krew pojawiająca się na papierze lub na stolcu – jest ona związana z mechanicznym urazem śluzówki, czasem pojawia się pęknięcie, tzw. szczelina odbytu.

Początek objawów często obserwujemy w charakterystycznych momentach życia, np. przy rozszerzaniu diety, przy zakończeniu karmienia piersią i przejściu na mleko modyfikowane, w okresie nauki korzystania z nocnika lub rozpoczęciu uczęszczania do przedszkola lub szkoły.

Jaka dieta przy leczeniu zaparć?

Dieta ma duże znaczenie w zaparciach, jednak sama jej zmiana często nie wystarcza by poradzić sobie z tym problemem. Zwłaszcza, że zaparciom często towarzyszą bóle brzucha i brak apetytu. Dieta bogatoresztkowa zalecana w tej sytuacji (dieta wysokobłonnikowa) to dieta bogata w warzywa, pełnoziarniste pieczywo – właśnie taka jest zalecana u dzieci zdrowych. Warto pamiętać by unikać pokarmów sprzyjających zaparciom – białego ryżu, kakao, czekolady, bananów, słodyczy. Dziecko powinno dużo pić, jednak nie mogą być to słodkie napoje, najlepiej czysta woda.

Podstawowym lekiem zalecanym w zaparciach są makrogole, leki bezpieczne nawet u małych dzieci, których dawkę ustala lekarz indywidualnie, a leczenie to powinno być długotrwałe, ponieważ zbyt szybkie zaprzestanie leczenia może prowadzić do nawrotu dolegliwości.

Opracowała: lek. Katarzyna Wielgos, starszy asystent w Oddziale Pediatrycznym WSS im. J. Gromkowskiego we Wrocławiu. Na podstawie: Kwiecień J., Kryteria Rzymskie IV (2016) – aktualne wytyczne rozpoznawania i leczenia zaburzeń przewodu pokarmowego u dzieci. SM, 2016, t13, 507-665. Jednocześnie informujemy że wiedza z bloga nie zastępuje konsultacji u specjalisty.

W przypadku problemów zapraszamy do rezerwacji telefonicznej wizyt: 71-716-24-84. Recepcjonistka pomoże znaleźć dogodny termin oraz przygotować się do wizyty.